Przeciwciała przeciwjądrowe /ANA/ to przeciwciała  wytwarzane przez układ immunologiczny, a skierowane przeciwko antygenom jądrowym. Obecność przeciwciała przeciwjądrowych nie musi oznaczać żadnej choroby. Mogą one stanowić zjawisko immunologiczne bez żadnego znaczenia klinicznego, zwłaszcza jeśli występują w niewysokim mianie, poniżej  1:320. Zdarza mi się jednak obserwować ich obecność w mianie 1:5120 u ludzi zdrowych.

Jednak w pewnych sytuacjach ich obecność ma bardzo istotne znaczenie i przemawiać może  za chorobą autoimmunologiczną. Przeciwciała przeciwjądrowe nie są narządowo swoiste i występować mogą w autoimmunologicznych chorobach tarczycy/ np. choroba Hashimoto/, nerek, tkanki łącznej, wątroby  i innych. Tak więc u chorych z białkomoczem ich obecność przemawia za kłębkowym zapaleniem nerek, a w przypadku choroby tarczycy za immunologiczną chorobą tarczycy. Cały szereg chorób reumatycznych przebiegać może z obecnością przeciwciał przeciwjądrowych. Występują, często  bardzo wysokim mianie  toczniu rumieniowatym układowym. Są jednak również często obecne u chorych z reumatoidalnym zapalenie stawów, twardziną, zapaleniem wielomięśniowym.

W chorobach wątroby ich obecność przemawia za immunologicznym charakterem choroby, ale u chorych z marskością wątroby o innej przyczynie również s a często obecne.

Konsultuję często chorych i powodu obecności przeciwciał przeciwjądrowych. Zwracam uwagę, że sama ich obecność nie musi /!/ świadczyć o chorobie. Jednak u chorych z objawami zapalenia stawów, gorączkami niejasnego pochodzenia, czy też np.  objawami zapalenia wątroby ich obecność pozwala nierzadko na prawidłowe rozpoznanie